De openingsscène van Everybody Loves Touda stelt meteen pijnlijk op scherp wat er in deze film op het spel staat. De kijker krijg een vrolijk feest te zien met een groepje mensen op het Marokkaanse platteland. Een krachtige vrouw van een jaar of dertig, Touda, zingt de sterren van de hemel terwijl er uitgelaten gedanst en gemusiceerd wordt. Maar als de avond valt, slaat de stemming om. De mannen worden dronken en dringen zich op. Het initiële feest mondt uit in brutaal seksueel geweld.

Hoewel de verkrachting zelf niet in beeld komt, is de pijn en de vernedering haast fysiek voelbaar voor de kijker. De camera zit dicht op Touda’s huid en registreert secuur haar emoties. Zo is de kijker getuige van het feit dat Touda de volgende dag weer verder moet omdat ze simpelweg geen andere keuze heeft. Als alleenstaande moeder van een doofgeboren zoon kan ze niet anders dan haar eigen boontjes doppen.

Touda is dan ook vooreerst een overlever. Ze droomt ervan een Sheikhat te zijn, een traditionele Marokkaanse zangeres die een overgeleverd emancipatoir repertoire brengt. Waar Sheikaths dankzij hun rijke geschiedenis en bijzondere positie ooit veel aanzien genoten, is hun status vandaag wankel. Hoewel ze door sommigen nog steeds worden gezien als de dragers van de Marokkaanse ziel, bestempelen anderen hen als prostituees omdat ze optreden in nachtclubs.

Het is precies die dualiteit die verweven zit in nagenoeg elke scène in Everybody Loves Touda. Niets is zwart-wit in deze traag opgebouwde film. Zonder een woord te veel worden de worstelingen weergegeven waarmee Touda te maken krijgt. De protagoniste hoopt haar kleine stad te kunnen ontvluchten en meer respect te genereren in Casablanca waar ook haar zoon naar een school voor doven en slechthorenden zou kunnen gaan. Het is een wens waar zowel naïviteit als durf en doorzettingsvermogen uit spreekt. Net zoals de kijker Touda leert kennen als én krachtdadig, rebels en sterk, én als een onbemiddelde analfabete die daardoor onvermijdelijk kwetsbaar is. We zien bovendien hoe haar zangtalent haar een betreurenswaardige status oplevert die mannen carte blanche lijkt te geven om haar te vernederen. Tegelijkertijd zijn er de eindeloos tedere scènes met haar zoontje, in combinatie met het pijnlijke besef dat het ondanks Touda’s vechtlust niet evident zal zijn om haar kind een goed leven te gunnen.

Maar Everybody Loves Touda is niet alleen een overduidelijke maatschappelijk geëngageerde prent. Regisseur Nabil Ayouch toont ook zijn cinematografische kunnen. Binnen een kleurenpalet dat baadt in roestbruine, warme tinten en speelt met licht, weet hij feilloos de beklemming en de spanning te evoceren waarmee Touda te kampen heeft. Door alle ruimte te geven aan acteertalent Nisrin Erradi en haar de film volledig te laten dragen, zet hij bovendien maximaal in op identificatie. Als kijker word je voortdurend heen en weer geslingerd tussen de hoop en de onmacht die Touda’s deel zijn. Als apotheose trakteert Ayouch de kijker bovendien op een weergaloze, uiterst spannende scène van bijna twintig minuten die in één take is opgenomen. Van filmtalent gesproken.

Everybody Loves Touda is kortom een sterk portret van een vrouw die haar sociale klasse niet mee heeft, maar vastberaden is om zich via haar talent en passie uit haar benarde situatie te worstelen. Door dit zowel subtiel maar tegelijkertijd taboeloos in beeld te brengen, maakt Ayouch er topcinema van.

Regie: Nabil Ayouch
Cast: Nisrin Erradi, Abdellatif Chaouqi, Joud Chamihy e.a.
Vanaf 18 december in de zaal

Bekijk de trailer hier.